|
Πήλιος Γούσης (Η αποκατάσταση)
Το Δεκέμβριο του 1803, ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων, «σπάει» τη συμφωνία που είχε υπογράψει με τους Σουλιώτες για αναίμακτη αποχώρηση των Σουλιωτών από την πατρίδα τους, με αφορμή την άρνηση του ηρωϊκού καλόγερου Σαμουήλ να παραδοθεί και την ηρωική θυσία (12 Δεκεμβρίου) στο Κούγκι. Ακολουθεί το θρυλικό Ζάλογγο στις 18 Δεκεμβρίου, με τη θυσία των Σουλιωτισσών και των παιδιών τους (κάπου 57 τον αριθμό). Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έπεσε το Σούλι, ποτέ δεν θα γίνουν ακριβώς γνωστές. Στην Ιστορία όμως ένα όνομα συνδέθηκε αρνητικά με την πτώση του Σουλίου. Το όνομα του Πήλιου Γούση. Από γενιά σε γενιά διδασκόμαστε ότι αυτός ήταν ο υπεύθυνος για την προδοσία που οδήγησε στην πτώση του Σουλίου. Μια ρετσινιά (όπως αποδεικνύεται), που κράτησε κοντά 200 χρόνια. Το 1990, ο Πάνος Δημ. Τζιόβας κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Ο Πήλιο-Γούσης ?Ο μύθος τής προδοσίας ? Αποκατάσταση». Το 1999, κυκλοφόρησε η δεύτερη συμπληρωμένη έκδοση, η οποία κι έφτασε στα χέρια μου. Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας εξηγεί, με εκτενή βιβλιογραφία και με απλό τρόπο, τους λόγους για τους οποίους, προσωπικές (πολιτικές) διαφορές, οδήγησαν τον Χριστόφορο Περραιβό, το 1815, να «χρεώσει» στον Πήλιο Γούση τη ρετσινιά τού «προδότη». Από την έρευνα του Πάνου Δημ. Τζιόβα, οι λόγοι που οδήγησαν τον Χ. Περραιβό σ? αυτή την κίνηση είναι:
α} Το γεγονός ότι ο Χ. Περραιβός ήταν αφοσιωμένος στη «φάρα» των Τζαβελαίων και αντιπαλεύονταν τη φάρα των Μποτσαραίων (και Παλάσκας, Κουτσονίκας κ.ά.) στην οποία ήταν προσκείμενος ο Πήλιο-Γούσης, άρα είχε κάθε λόγο να πέσει στη δυσμένεια του Χ. Περραιβού.
β) Στη Συνέλευση της Κέρκυρας (το 1814) ο Χ. Περραιβός, ζήτησε από τους Σουλιώτες να τον ορίσουν πληρεξούσιο σε επιτροπή που θα μετέβαινε στη Βιέννη, να ζητήσει τη στήριξη του αυτοκράτορα Αλέξανδρου που βρισκόταν εκεί τότε. Στη διαφωνία τους αυτή (με τους Σουλιώτες), όπως αναφέρεται, ο Πήλιο-Γούσης τού είπε μεταξύ άλλων «?Περραιβέ, αι Σουλιώται, έχουν άνδρας να υπερασπισθούν τα δίκαιά των?.».
Πέραν των όσων αναφέρει ο κ. Τζιόβας στην έρευνά του, το γεγονός που και πολλοί άλλοι επικαλέσθηκαν και προκαλεί εύλογη απορία, είναι οι «άγραφοι» νόμοι τών Σουλιωτών. Όπως και οι Σπαρτιάτες, έτσι και οι Σουλιώτες, σε θέματα προδοσίας ήταν αμείλικτοι. Πώς ήταν λοιπόν δυνατόν να άφηναν ατιμώρητο τον Πήλιο Γούση, να τον δέχονται στις τάξεις τους και σε κάποιες περιπτώσεις να τον ορίζουν κι εκπρόσωπό τους σε διάφορα θέματα. Αντίθετα, ήταν γενναίος συμπολεμιστής στους αγώνες τους, όπου και διακρίθηκε για την ανδρεία του και για την αγάπη του στην πατρίδα του, το Σούλι Ο Πήλιο-Γούσης, σκοτώθηκε πολεμώντας ηρωϊκά, αν και τραυματισμένος, στην έξοδο του Μεσολογγίου τη νύχτα τής 11ης προς 12η Απριλίου 1826. Στο Μεσολόγγι είχαν καταφύγει ύστερα από πολλές περιπλανήσεις κι αγώνες αρκετοί Σουλιώτες. Πριν από το θάνατό του είχε βοηθήσει στην αντίσταση των Μεσολογγιτών, κατά την πολύμηνη πολιορκία τους από τους Τούρκους. Κάποτε η ιστορία θα πρέπει να στέκεται πάνω από προσωπικές διαφορές κι έριδες και να αποδίδει τα γεγονότα όπως έγιναν κι όχι όπως τα περιγράφουν «μαγειρεμένα» κάποιοι, ανάλογα με συμπάθειες κι αντιπάθειες. Η Ιστορία όμως έτσι κι αλλιώς «γράφεται» από τους αγώνες των ανθρώπων, αλλά επίσης κι από ανθρώπους γράφεται, για να φτάσει στις επόμενες γενιές!
Περισσότερα για τον Πάνο. Δ. Τζιόβα: Πάνος Δημ. Τζιόβας
Έρευνα , μελέτη και προσαρμογή: Βασίλης Μπάτσας
|